Yestermap

Herdenkingsmonument

1948 – present

Twee dorpen in oorlogstijd

Enige tijd na de oorlog wordt in Jutphaas door leden van de Oranjevereniging een comité gevormd, dat zich tot doel stelt in het dorp een monument voor de oorlogsslachtoffers te realiseren. Het comité gaat voortvarend te werk. Al in 1948 zijn de benodigde gelden beschikbaar. De Utrechtse beeldhouwer A. Dresmé krijgt de opdracht een monument te maken, dat begrippen als onderdrukking, verzet, vrede, vrijheid en gerechtigheid moet uitbeelden.

Een klein jaar later is het monument klaar. In maart 1949 komt het op zijn huidige plek te staan, op de hoek van de Nedereindseweg en de Wilhelhelminastraat. Op 14 mei werd het onthuld en sindsdien vindt daar ieder jaar de 4-mei herdenking plaats.

Op het monument de namen van de Jutphase slachtoffers. Op 20 september 1944 werd nabij Plettenburg en Bongenaar een geallieerd vliegtuig neergehaald. De Poolse RAF-piloot W.C.T. Jankowski (roepnaam Tadeusz, geboren op 21 januari 1919 in Starozreby, Polen) en de 8-jarige Jopie Hoveling (geboren in Jutphaas) kwamen hierbij om het leven. De Jutphase soldaat Bertus L.C. Kerkhof (geboren op 11 oktober 1919 in Jutphaas) sneuvelde in de meidagen van 1940 in Zutphen tijdens het verdedigen van de IJssellinie. Hij overleed op 11 mei 1940 in Zutphen. Johan J.H. van Ee (geboren op 15 oktober 1906 in Woerden) werd naar Neuengamme gedeporteerd, waar hij op 27 november 1944 overleed. Thijmen R.J. van Genderen (geboren op 14 oktober 1920 in Jutphaas) was matroos aan boord van het koopvaardijschip S.S. Sembilan. Hij kwam om het leven op 17 april 1943 toen het schip werd getorpedeerd in de Indische Oceaan. Vijf inwoners van Jutphaas werden het slachtoffer van een schietincident op 7 mei 1945 (twee dagen na het einde van de vijandelijkheden) te weten: verzetsman Theo Hanselaar (geboren op 6 november 1918 in Monster), verzetsman Aart Kros (geboren op 10 augustus 1916 in Dordrecht), Jan Streefkerk (geboren op 19 mei 1917 in Ridderkerk), Frans A. Luiten (geboren op 30 juni 1909 in Waddinxveen) en Willem Spies (geboren op 28 juni 1907 in Utrecht).

De onthulling van het monument anno 1949.
De onthulling van het monument anno 1949.

Archief HKN
De namen op het monument voor altijd in steen gebijteld.
De namen op het monument voor altijd in steen gebijteld.

Foto: Renée Blom