Yestermap

De Duitse bezetter heeft in 1940 Fort Jutphaas vrijwel direct na de meidagen in gebruik genomen. Het is een zwaar gebouwd fort en daarom volgens de bezetter een ideale plek is voor een zend- en luisterpost van de Deutsche Kriegs Marine. Vooral ’s nachts wordt er uitgezonden, waarbij gebruik gemaakt wordt van een uitschuifbare antennemast. Vanuit het fort kunnen ze de Duitse vloot in nagenoeg geheel Europa tot ver op de Atlantische Oceaan bereiken.

Nadat in 1942 Karl Dönitz admiraal werd van de Deutsche Kriegs Marine, zou hij mogelijk een enkele keer in het Jutphase commandocentrum zijn geweest.

In het nabijgelegen kasteel Rijnhuizen waren in de hoofd- en bijgebouwen Duitse soldaten ondergebracht. Als de zender in 1943 door de geallieerden wordt gelokaliseerd, voeren zij bombardementen uit. Bij het laatste bombardement wordt forse schade aangericht, maar de zender kan niet tot zwijgen worden gebracht.

Ook in het dorp Jutphaas sneuvelen dan veel ruiten. Met name van de St. Nicolaaskerk blijft geen ruit heel. Gelukkig waren één dag voor het bombardement de historisch zeer waardevolle glas-in-lood ramen uit de kerk verwijderd en netjes opgeslagen in kisten om van nieuw lood te worden voorzien.

Het is september 1944 als er weer een aanval op Fort Jutphaas wordt ondernomen. Bommenwerpers en jagers naderen vanuit het noorden.

Met de bekende Plofsluis in het zicht buigen de aanvallers af naar het westen, richting Fort Jutphaas. Met een duikvlucht wordt de aanval ingezet. Door het luchtafweer langs de Overeindseweg, ter hoogte van het huidige pand aan de Malapertweg 6, worden de toestellen onder vuur genomen. De bommen worden gelost en met de boordwapens wordt heftig tegenvuur gegeven, dat niet alleen op de luchtafweer, maar ook op het fort wordt gericht en in de richting van kasteel Rijnhuizen.

De schade aan het kasteel valt erg mee. Er sneuvelen wat ruiten, een aantal kogels schampt het gebouw en de brug over de gracht en tenslotte raakt één projectiel het raamkozijn rechts naast de hoofdingang.

Mevrouw Van der Molen, de toenmalige bewoonster van Rijnhuizen, vertelde dat zij de Engelse jager al vurend op het kasteel af zag komen van over het fort tussen de koetshuizen door. Zij heeft zich op tijd in het kasteel kunnen terug trekken. Er vielen geen slachtoffers.

Voordat de Duitsers na deze aanval vertrokken maakten zij de zendmast onbruikbaar door deze af te dekken met een betonblok.

Tip....

In deel 1 en 2 vind je meer oorlogsverhalen over zowel fort Jutphaas als Fort Vreeswijk.

Tip....

Op de interactieve kaart Verrassend Nieuwegein (yestermap.com) vind je nog meer informatie over de geschiedenis van het Fort en andere interessante en verrassende plekken in Nieuwegein.