Yestermap

Het voormalig stadspaleis Paleis Kneuterdijk werd gebouwd in 1717 in Lodewijk XIV-stijl. De architect was Daniël Marot.

Paleis Kneuterdijk verving een oud familiehuis van de familie Van Wassenaer Obdam. Het nieuwe huis werd in barokstijl ontworpen door Daniël Marot. De opdrachtgever was Johan Hendrik rijksgraaf van Wassenaer Obdam.

Na zijn dood in 1745 kwam het pand in handen van zijn broer Unico Wilhelm van Wassenaer Obdam. Diens achterkleindochter Marie Cornélie van Wassenaer Obdam verkocht het paleisje in 1816 aan Koning Willem I.

Willem I schonk het aan zijn zoon Willem, de latere koning Willem II, die eerder dat jaar in het huwelijk was getreden met Anna Paulowna. Tot aan zijn inhuldiging, op 28 november 1840, woonden zij op de Kneuterdijk.

Voordat kroonprins Willem in zijn paleis trok, werd het in 1816-1817 grondig verbouwd onder leiding van architect Jan de Greef. In het gebouw werden naar de smaak van die tijd verschillende neoclassicistische elementen aangebracht, zoals zuilen en friezen.

Het paleis werd tussen 1816-1820 uitgebreid met een neoclassicistische balzaal, met daarin rijen zuilen van massief wit marmer en arabesken tegen het plafond. Aan de achterzijde van het paleis werden beide vleugels verhoogd met een etage.

Na de Belgische Revolutie en het Verdrag van Londen werd België onafhankelijk. De Nederlandse koning moest zijn paleis in Brussel ontruimen en nam zijn inboedel naar Nederland mee. Hierbij was een grote schilderijencollectie met werk van onder anderen Michelangelo, Titiaan, Rubens en Rembrandt inbegrepen.

Tussen 1840 en 1848 liet Willem II het paleisje uitbreiden met enige zalen om zijn kunstwerken te herbergen. Het werd gebouwd in neogotische stijl door architect G. Brouwers. De koning liet zich inspireren door Christ Church te Oxford, waar hij had gestudeerd.

Van deze uitbreidingen is alleen de Gotische zaal over. In 1842 werd de Gotische zaal ingewijd door het huwelijk van hun dochter prinses Sophie, de jongste dochter van de koning en Anna Paulowna.

Na het overlijden van Willem II heeft Anna Paulowna geen gebruik meer gemaakt van het paleis. Met het meerderjarig worden van de zoon van Willem III, kroonprins Willem, kreeg hij het paleis in gebruik. Na zijn dood in 1879 werden paleis en inboedel verkocht.

De broer van prins Willem, kroonprins Alexander, kocht het gebouw weer terug, maar heeft er geen gebruik van gemaakt. Hij bleef in het Johan de Witthuis wonen. Hierna werd het paleis weinig meer gebruikt.

Het paleis werd in 1914 aan het hoofdbestuur van het Rode Kruis ter beschikking gesteld. Het gebouw deed van 1921 tot 1927 dienst als ambtswoning van de minister van Buitenlandse Zaken.

Daarna kreeg prinses Juliana het paleis van haar moeder ter beschikking. Zij gebruikte later het als kantoor van het Nationaal Crisis Comité, dat plannen maakte om de noden van de economische crisis van de jaren 30 te verlichten.

In 1937 werd het paleis verkocht aan een levensverzekeringsmaatschappij, maar na de Duitse inval in 1940 vorderde de bezetter het gebouw en werd het in gebruik genomen door de "Presse- und Propagandadienst beim Ambte des Reichskommissars" en het nieuwe Departement van Volksvoorlichting en Kunsten.

Na de Tweede Wereldoorlog vonden tussen 1945 en 1948 in dit paleis bijna 4000 strafprocessen plaats tegen voornamelijk Nederlanders, die verdacht werden van oorlogsmisdrijven gepleegd tijdens de Duitse bezetting van Nederland.

Enkelen van hen, onder wie Anton Mussert, Max Blokzijl en Kees Kaptein, hebben in de balzaal van het paleis de doodstraf tegen zich horen uitspreken.

Het gebouw werd in 1948 weer in gebruik genomen door de eigenaar, die het deelde met het Ministerie van Financiën. Het ministerie verhuisde in 1975 naar nieuwbouw aan het Korte Voorhout in Den Haag.

In 1983 werd het gehele gebouwencomplex na een vijf jaar durende renovatie onder leiding van architect Cornelis Wegener Sleeswijk in gebruik genomen door de Raad van State.

Van juni 2008 tot juni 2011 is het paleis gerenoveerd naar een ontwerp van de architecten Evelyne Merkx en Patrice Girod.

Vanaf juni 2011 heeft de Raad van State het gebouw weer in gebruik. Op 5 oktober 2011 is het gebouw door koningin Beatrix officieel heropend.